Categories: आयुर्वेदिक दवाएं

Pranda Gutika: प्राणदा गुटिका – आयुर्वेद की भेंट- Acharya Balkrishan Ji (Patanjali)

त्रिपलं शृंगवेरस्य चतुर्थं मरिचस्य च।

पिप्पल्याः कुडवार्धञ्च चव्यञ्च पलमेव च।।

तालीशपत्रस्य पलं पलाद्ध्र्रं केशरस्य च।

द्वे पले पिप्पली मूलादर्द्ध कर्षञ्च पत्रकात्।।

सूक्ष्मैला कर्षमेकञ्च कर्षं त्वगमृणालयोः।

गुडात्पलानि त्रिंशच्च चूर्णमेकत्र कारयेत्।। भै.., अर्शोरोगाधिकार

क्र.सं. घटक द्रव्य प्रयोज्यांग अनुपात

  1. श्रृङ्गवेर (शुण्ठ) (Zingiber officinale Rosc.) कन्द 144 ग्राम
  2. मरिच (Piper nigrum Linn.) फल 192 ग्राम
  3. पिप्पली (Piper longum Linn.) फल 96 ग्राम
  4. चव्य (Piper retrofractum Vahl.) Stem 48 ग्राम
  5. तालीशपत्र (तालीश) (Abies webbiana Lindle.) पत्र 48 ग्राम
  6. केसर (नागकेशर) (Mesua ferrea Linn.) Stem 24 ग्राम
  7. पिप्पलीमूल (पिप्पली) (Piper longum Linn.) मूल 96 ग्राम
  8. पत्र (तेजपत्र) (Cinnamomum tamala) पत्र 6 ग्राम
  9. सूक्ष्मैला (Elettaria cardamomum Maton.) बीज 12 ग्राम
  10. त्वक् (Cinnamomum zeylanicum Breyn.) त्वक् 12 ग्राम
  11. मृणाल (कमल) (Nelumbo nucifera Gaertn.) Stem/Root 12 ग्राम
  12. गुड़ (Jaggery) 1.440 किलो

मात्रा 2-4 ग्राम

अनुपान मधु, जल, मद्य, मांसरस, यूष।

गुण और उपयोगयह गुटिका खूनी एवं बादी बवासीर की सर्वोत्तम दवा है। इसके नियमित सेवन से बवासीर में खून गिरना बंद हो जाता है तथा मस्से सूख जाते है। इसके साथ ही यह पाण्डु, कृमि, पेट दर्द, गुल्म, खाँसी, दमा, मूत्र संबंधित विकार, गलग्रह, विषमज्वर, भोजन पचना, ह्य्दयरोग इन रोगों में भी लाभप्रद है।

आचार्य श्री बालकृष्ण

आचार्य बालकृष्ण, आयुर्वेदिक विशेषज्ञ और पतंजलि योगपीठ के संस्थापक स्तंभ हैं। चार्य बालकृष्ण जी एक प्रसिद्ध विद्वान और एक महान गुरु है, जिनके मार्गदर्शन और नेतृत्व में आयुर्वेदिक उपचार और अनुसंधान ने नए आयामों को छूआ है।

Share
Published by
आचार्य श्री बालकृष्ण

Recent Posts

कब्ज से छुटकारा पाने के लिए अपनाएं पतंजलि दिव्य त्रिफला चूर्ण

आयुर्वेदिक ग्रंथों के अनुसार, त्रिफला चूर्ण पेट से जुड़ी समस्याओं के लिए बेहद फायदेमंद है. जिन लोगों को अपच, बदहजमी…

1 year ago

डायबिटीज को नियंत्रित रखने में सहायक है पतंजलि दिव्य मधुनाशिनी वटी एक्स्ट्रा पावर

डायबिटीज की बात की जाए तो भारत में इस बीमारी के मरीजों की संख्या साल दर साल बढ़ती जा रही…

1 year ago

त्वचा से जुड़ी समस्याओं के इलाज में उपयोगी है पतंजलि दिव्य कायाकल्प वटी

मौसम बदलने पर या मानसून सीजन में त्वचा से संबंधित बीमारियाँ काफी बढ़ जाती हैं. आमतौर पर बढ़ते प्रदूषण और…

1 year ago

युवाओं के लिए अमृत है पतंजलि दिव्य यौवनामृत वटी, जानिए अन्य फायदे

यौन संबंधी समस्याओं के मामले में अक्सर लोग डॉक्टर के पास जाने में हिचकिचाते हैं और खुद से ही जानकारियां…

1 year ago

मोटापे से छुटकारा पाने के लिए अपनाएं पतंजलि मेदोहर वटी

पिछले कुछ सालों से मोटापे की समस्या से परेशान लोगों की संख्या तेजी से बढ़ती जा रही है. डॉक्टरों के…

1 year ago

पेट से जुड़े रोगों को ठीक करती है पतंजलि दिव्य गोधन अर्क, जानिए सेवन का तरीका

अधिकांश लोगों का मानना है कि गौमूत्र के नियमित सेवन से शरीर निरोग रहता है. आयुर्वेदिक विशेषज्ञ भी इस बात…

1 year ago