चांगेरी घृत (ग्रहणी)

नागरं पिप्पलीमूलं चित्रको हस्तिपिप्पली  श्वदंष्ट्रा पिप्पली धान्यं बिल्वं पाठा यमानिका।। चाङ्गेरीस्वरसे सर्पि कल्कैरेतैर्विपाचयेत् चतुर्गुणेन दध्ना तद्घृतं कफवातनुत् ।। भै..8/559-560, ..4/45-46

क्र.सं. घटक द्रव्य प्रयोज्यांग अनुपात
1 शुण्ठी (Zingiber officinale Rosc.) कन्द 9.6 ग्रा.
2 पिप्पली (Piper longum Linn.) मूल 9.6 ग्रा.
3 चित्रक (Plumbago zeylanica Linn.) मूल 9.6 ग्रा.
4 गजपिप्पली (Piper longum Linn.) फल 9.6 ग्रा.
5 गोक्षुर (Tribulus terrestris) फल 9.6 ग्रा.
6 पिप्पली (Piper longum Linn.) फल 9.6 ग्रा.
7 धान्यक (Coriandrum sativum Linn.) फल 9.6 ग्रा.
8 बिल्व (Aegle marmelos Corr.) मूल/काण्ड त्वक् 9.6 ग्रा.
9 पाठा (Cissampelos pareira Linn) मूल 9.6 ग्रा.
10 यवानी (Trachyspermum ammi (Linn.) Sprague) फल 9.6 ग्रा.
11 चांगेरी स्वरस (Oxalis corniculata) पंचांग 3.072 ली.
12 गोघृत (Ghee) 768 ग्रा.
13 दधि (Curd) 3.072 कि.ग्रा.

 

मात्रा 12 ग्रा.

अनुपान कोष्ण दूध या गर्म जल।

गुण और उपयोगयह चांगेरी घृत गुदभ्रंश रोग की उत्तम औषधि है। इस रोग में इस घृत के साथ मूषक की वसा को गुदभ्रंश स्थान पर लगाना चाहिए। यह घृत दर्द के साथ होने वाले अतिसार में भी लाभ करता है। इसके प्रयोग से आमातिसार, अग्निमाद्य, अरुचि और पेट दर्द नष्ट हो जाते हैं।

आचार्य श्री बालकृष्ण

आचार्य बालकृष्ण, आयुर्वेदिक विशेषज्ञ और पतंजलि योगपीठ के संस्थापक स्तंभ हैं। चार्य बालकृष्ण जी एक प्रसिद्ध विद्वान और एक महान गुरु है, जिनके मार्गदर्शन और नेतृत्व में आयुर्वेदिक उपचार और अनुसंधान ने नए आयामों को छूआ है।

Share
Published by
आचार्य श्री बालकृष्ण

Recent Posts

  • आयुर्वेदिक दवाएं

कब्ज से छुटकारा पाने के लिए अपनाएं पतंजलि दिव्य त्रिफला चूर्ण

आयुर्वेदिक ग्रंथों के अनुसार, त्रिफला चूर्ण पेट से जुड़ी समस्याओं के लिए बेहद फायदेमंद है.…

2 years ago
  • आयुर्वेदिक दवाएं

डायबिटीज को नियंत्रित रखने में सहायक है पतंजलि दिव्य मधुनाशिनी वटी एक्स्ट्रा पावर

डायबिटीज की बात की जाए तो भारत में इस बीमारी के मरीजों की संख्या साल…

2 years ago
  • आयुर्वेदिक दवाएं

त्वचा से जुड़ी समस्याओं के इलाज में उपयोगी है पतंजलि दिव्य कायाकल्प वटी

मौसम बदलने पर या मानसून सीजन में त्वचा से संबंधित बीमारियाँ काफी बढ़ जाती हैं.…

2 years ago
  • आयुर्वेदिक दवाएं

युवाओं के लिए अमृत है पतंजलि दिव्य यौवनामृत वटी, जानिए अन्य फायदे

यौन संबंधी समस्याओं के मामले में अक्सर लोग डॉक्टर के पास जाने में हिचकिचाते हैं…

2 years ago
  • आयुर्वेदिक दवाएं

मोटापे से छुटकारा पाने के लिए अपनाएं पतंजलि मेदोहर वटी

पिछले कुछ सालों से मोटापे की समस्या से परेशान लोगों की संख्या तेजी से बढ़ती…

2 years ago
  • आयुर्वेदिक दवाएं

पेट से जुड़े रोगों को ठीक करती है पतंजलि दिव्य गोधन अर्क, जानिए सेवन का तरीका

अधिकांश लोगों का मानना है कि गौमूत्र के नियमित सेवन से शरीर निरोग रहता है.…

2 years ago